Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn, có biểu hiện và gây biến chứng trên khắp các hệ cơ quan trong cơ thể. Nếu không được điều trị và can thiệp tích cực, lupus có thể đe dọa tính mạng. Hiểu biết về căn bệnh lupus ban đỏ hệ thống là điều cần thiết để phát hiện sớm, điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh.
Tóm tắt nội dung
1. Lupus ban đỏ là bệnh gì?
Lupus ban đỏ được chia thành hai thể chính: Lupus ban đỏ dạng đĩa và lupus ban đỏ hệ thống. Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh thường gặp trong các bệnh lý tự miễn. Nguyên nhân của bệnh lupus nói riêng và các bệnh lý tự miễn nói chung là do cơ thể có những sai lệch về đáp ứng miễn dịch, dẫn đến hệ miễn dịch chống lại chính các cơ quan trong cơ thể. Hiện tại, chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn bệnh lupus ban đỏ, nhưng bệnh có thể kiểm soát được nếu điều trị đúng cách ngay từ đầu.
Theo thống kê, 90% bệnh nhân mắc lupus ban đỏ là nữ giới, chủ yếu trong độ tuổi từ 15 đến 50. Tỷ lệ mắc bệnh là 50/100.000 dân.
Cơ chế gây bệnh lupus ban đỏ
Vai trò của hệ miễn dịch là tạo hàng rào phòng thủ, giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các tác nhân lạ như vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, ở bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống và các bệnh lý tự miễn khác, hệ thống miễn dịch mất khả năng phân biệt “lạ – quen”, dẫn đến việc tấn công chính các mô của cơ thể bằng cách tạo ra kháng thể chống lại các tế bào của hầu hết các cơ quan.
Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ hệ thống vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số giả thuyết cho rằng lupus ban đỏ hệ thống là hệ quả của sự tương tác của nhiều yếu tố.
Các yếu tố nổi bật gây bệnh lupus ban đỏ hệ thống:
- Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc lupus ban đỏ hệ thống, chẳng hạn như anh chị em ruột, có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 20 lần so với người bình thường.
- Môi trường: Các tác nhân nhiễm khuẩn, tiếp xúc với các loại hóa chất, ánh nắng mặt trời đều có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh.
- Nội tiết: Bệnh chủ yếu gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Một số thuốc như hydralazine, procainamide, isoniazid, sulfonamide, phenytoin, penicillamine có thể gây ra các triệu chứng giống lupus và dễ bị chẩn đoán nhầm với lupus thực sự. Ngoài ra, thuốc tránh thai cũng đã được ghi nhận là có vai trò trong việc khởi động hoặc làm nặng thêm bệnh.

2. Biểu hiện của lupus ban đỏ như thế nào?
Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh hệ thống với biểu hiện ở hầu hết các cơ quan. Các triệu chứng của lupus ban đỏ hệ thống có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ sau nhiều tháng, nhiều năm.
Biểu hiện lâm sàng của lupus ban đỏ hệ thống:
Da
- Đây là triệu chứng thường dễ nhận thấy nhất. Có đến 3/4 số bệnh nhân tự thấy các ban đỏ nổi bất thường trên da. Hồng ban có dạng hình cánh bướm ở mặt là dấu hiệu rất đặc trưng của lupus.
- Tổn thương da còn gặp ở các vùng hở khác như cổ, bàn tay. Các tổn thương này rất nhạy cảm với ánh nắng. Nếu tiến triển lâu dài, sang thương có thể bị teo ở phần giữa, được gọi là “Hồng ban dạng đĩa”.
- Một số tổn thương có thể quá sản phì đại. Tổn thương da do lupus còn có dạng bọng nước, dát xuất huyết. Niêm mạc trong miệng và vùng hầu họng dễ lở loét nhưng không đau. Tóc trở nên vàng, dễ gãy và rụng nhiều.
Tim
- Bệnh nhân có thể biểu hiện đau ngực, khó thở giống viêm cơ tim và viêm màng tim. Đôi khi bệnh diễn tiến nặng, gây suy tim.
Phổi
- Triệu chứng của viêm phổi và viêm màng phổi cũng hay gặp và có thể dẫn đến suy hô hấp.
Khớp
- Viêm khớp là một biểu hiện rất hay gặp, làm cho bệnh nhân khó vận động và đi lại.
Máu
- Đa số người bệnh đều có thiếu máu từ mức độ nhẹ đến nặng với biểu hiện da xanh, niêm nhạt, môi tái, hạn chế khả năng gắng sức.
- Xét nghiệm huyết đồ thấy có thể giảm cả ba dòng tế bào máu: hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.
Thận
- Viêm thận do lupus là một chẩn đoán thường gặp trong nhóm bệnh lý viêm thận tự miễn. Người bệnh đến khám có thể do tiểu đục, tiểu máu, phù toàn thân, tăng huyết áp.
- Xét nghiệm nước tiểu thấy bất thường và đôi khi cần xác nhận bằng sinh thiết thận.
Tâm thần kinh
- Một số bệnh nhân có biểu hiện rối loạn phương hướng, giảm tri giác, mất trí nhớ. Đôi khi có đau đầu dữ dội hay co giật toàn thân.
- Các triệu chứng tâm thần kinh có thể nặng thêm trong trường hợp dùng corticoid liều cao và kéo dài.
Các triệu chứng không đặc hiệu
Trên lâm sàng, phần lớn các bệnh nhân đến khám vì các biểu hiện không đặc hiệu như sút cân, mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ âm ỉ, rụng tóc, viêm loét miệng kéo dài, đau các khớp nhỏ. Thậm chí nhiều trường hợp chỉ vì đau mỏi cơ, rối loạn kinh nguyệt.
Diễn biến của lupus ban đỏ hệ thống
Các triệu chứng của lupus thường diễn biến thành những đợt cấp tính, xen kẽ giữa những thời gian lui bệnh. Trong giai đoạn đầu của bệnh, các triệu chứng thường mơ hồ, giống với nhiều bệnh lý khác, cho nên kể từ lúc có những triệu chứng đầu tiên cho đến khi xác chẩn được bệnh có thể đã chậm trễ vài năm.

3. Những biến chứng của bệnh Lupus ban đỏ?
Lupus ban đỏ hệ thống diễn biến phức tạp, tiến triển thành từng đợt, đợt sau nặng hơn đợt trước và gây tổn thương gần như toàn bộ các cơ quan trong cơ thể như thận, hệ tạo máu, tim mạch, thần kinh, tiêu hóa, hô hấp,… Trong trường hợp nặng, bệnh có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân.
Nếu bệnh không được điều trị kiểm soát, lupus ban đỏ có thể gây ra những tổn thương nặng nề ở hầu hết các cơ quan nội tạng theo các hệ cơ quan, tương xứng với các triệu chứng biểu hiện.
Tác động của lupus ban đỏ hệ thống lên các cơ quan:
Tim
- Viêm cơ tim: Gây tràn dịch màng tim và nếu kéo dài có thể dẫn đến suy tim mạn.
- Viêm cơ tim cấp: Trường hợp diễn tiến tối cấp có thể gây suy tim cấp, dẫn đến đột ngột tử vong do trụy mạch.
Phổi
- Khó thở, suy hô hấp cấp: Do tràn dịch màng phổi và viêm phổi.
Thận
- Viêm cầu thận: Tổn thương lupus gây phá hủy cầu thận, tiến triển đến suy thận.
Hệ thần kinh
- Co giật và rối loạn tâm thần: Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Hệ tạo máu
- Thiếu máu và xuất huyết: Thiếu máu kéo dài gây ảnh hưởng hoạt động của các hệ cơ quan. Xuất huyết có thể làm tình trạng thiếu máu nặng thêm và nguy hiểm đến tính mạng nếu gây xuất huyết não, chèn ép não.
Biến chứng do điều trị
- Nhiễm trùng: Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có thể làm hệ thống miễn dịch không còn đảm bảo chức năng vốn có, khiến cơ thể dễ mắc các tác nhân lây nhiễm mà không thể chống cự lại được. Nhiễm trùng diễn tiến nhanh, dẫn đến nhiễm khuẩn huyết, bệnh nhân dễ rơi vào sốc và tử vong.
Googene Việt Nam luôn tiên phong trong việc sử dụng công nghệ gen tiên tiến để giúp bạn hiểu rõ hơn về nguy cơ mắc lupus ban đỏ hệ thống. Việc xét nghiệm gen có thể giúp phát hiện sớm và kiểm soát tốt hơn căn bệnh này, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn. Đừng để lupus ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của bạn.
Đăng ký xét nghiệm gen tại Googene Việt Nam ngay hôm nay để hiểu rõ hơn về cơ thể và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Googene – Dự Đoán Rủi Ro Lupus Ban Đỏ
Googene Việt Nam luôn nỗ lực đồng hành cùng bạn trong việc phát hiện và kiểm soát các bệnh lý tự miễn, bao gồm lupus ban đỏ hệ thống. Chúng tôi hiểu rằng lupus ban đỏ có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, từ tim mạch, thận, phổi, đến hệ thần kinh và hệ tạo máu. Việc phát hiện sớm và kiểm soát tốt bệnh lupus là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.
Tại Googene Việt Nam, chúng tôi cung cấp dịch vụ xét nghiệm gen tiên tiến, giúp bạn nhận biết nguy cơ mắc lupus ban đỏ hệ thống và các bệnh lý liên quan. Với thông tin từ xét nghiệm gen, bạn có thể chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời, hiệu quả.
Hãy bảo vệ sức khỏe của bạn ngay từ hôm nay! Đăng ký xét nghiệm gen tại Googene Việt Nam để hiểu rõ hơn về cơ thể và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Tham khảo thêm: Bệnh phong: Những điều cần biết